گروه فیزیک هسته ای دانشگاه
صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، که در ابتدا در قالب گرایشی از گروه فیزیک در دانشکده
علوم فعالیت می کرد، از سال 1392 و با شکل گیری دانشکده فیزیک و پردیس علوم، با
نام "گروه فیزیک هسته ای" و تحت مجموعه دانشکده فیزیک به فعالیت خود
ادامه داده است. درحال حاضر این گروه دارای 4 عضو هیئت علمی فعال و 2 عضو هیئت
علمی بازنشسته است.
اعضا گروه: دکتر سید فرهاد مسعودی (استاد)، دکتر مهدی رادین و دکتر فائزه رحمانی (دانشیار) و دکتر فاطمه سادات رسولی (استادیار).
اعضا بازنشسته گروه: دکتر محمود صداقتی زاده و دکتر سید محسن صالح کوتاهی
دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین
طوسی در گرایش فیزیک هسته ای پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری
را به ترتیب از سال های 1381 و 1392 آغاز کرده است. درحال حاضر نیز این گروه در هر
دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو میپذیرد.
پژوهش
گروه فیزیک هسته ای
دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در زمینه پژوهشی همواره در راستای رسیدن به دو
هدف گام برداشته است: انجام مطالعات بنیادی و فراهم کردن بستر مناسب برای مطالعات فناوری
(که ناشی از ماهیت دانش فیزیک و رسالتی است که بر عهده متخصصین علوم پایه قرار دارد) و همچنین انجام
پژوهش های کاربردی و ارائه
ایده های خلاقانه برای استفاده
از امکانات موجود در کشور در راستای ارائه خدمات بهتر در حوزه های مختلف و در نهایت تولید ثروت
(با توجه به صنعتی بودن دانشگاه و با هدف همگام شدن با فناوریهای روز بینالمللی و
در راستای پیشبرد اهداف کلان آن). علم کاربرد پرتوها و بررسی برهم کنش آنها با مواد یکی از شاخه های مهم و کاربردی فیزیک هسته ای به شمار می رود و طیف گسترده ای از موضوعات نظیر کاربردهای
پزشکی (مطالعات پیش از درمان و پیش بینی
فرایندهای درمانی)، صنعتی، کشاورزی، حفاظ سازی، مباحث مربوط به رادیوداروها،
صنایع نفت و گاز و ... را شامل می شود.
نمونه هایی
از زمینه های پژوهشی فعال در گروه فیزیک هسته ای:
1) کاربردهای پزشکی فیزیک هسته ای:
-
روش گیراندازی نوترون توسط بور
(BNCT)
-
پروتون تراپی
-
بررسی عمق
نفوذ پروتون ها (برد) در مواد دلخواه به روش تحلیلی
-
بررسی دوز
در حضور ناهمگنی مواد/بافت
-
روش PBCT
-
براکی تراپی
(چشمه های نوترونی و فوتونی)
-
استفاده
از نانوذرات برای افزایش بهره وری درمان
-
طراحی
اتاق درمان و ملاحظات حفاظ سازی آن
-
تخمین برد
با استفاده از گاماهای آنی در روش PBCT
-
بررسی دوز
ناشی از ذرات ثانویه در روش های درمانی
2) مطالعات مربوط به کاربردهای
غیرپزشکی
-
چاه پیمایی هسته ای
-
آنالیز کمّی و کیفی مواد و روش
فعال سازی نوترونی
-
مطالعات مربوط به یافتن چشمه های گامای مفقود شده
-
مطالعات مربوط به شتابدهنده ها
-
حفاظسازی و مانیتورینگ فردی و
محیطی
-
طراحی
سامانه بازرسی کامیون
-
مطالعات مین یابی
-
پراکندگی نوترون از سطوح
ناهموار
-
مطالعات مربوط به آشکارسازهای
هستهای
-
اندازهگیری
اکتیویته مواد غذایی
-
طراحی حفاظ های پلیمری
3) مطالعات هسته ای نظری
-
مطالعه سیستم های مقید و فرآیند
های پراکندگی سیستم های چند نوکلئونی با استفاده از معادلات فدیف-یاکوبوفسکی در فضای
تکانه
-
مطالعه پتانسیل های هسته ای دو و سه نوکلئونی در سیستم های چند نوکلئونی
-
مطالعه اثرات نسبیتی در سیستم های
مقید و پراکندگی چند نوکلئونی
-
مطالعه سیستم های چند نوکلئونی شامل
هسته های هاله ای با استفاده از نظریه میدان موثر
-
مطالعه پراکندگی، واکنش های گیراندازی،
سیستم های مقید چند نوکلئونی، واکنش های اخترفیزیکی، با استفاده از نظریه میدان موثر
آموزش
گروه فیزیک هسته ای دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در تلاش است
نه تنها فعالیت های پژوهشی را به نحوی مناسب و در راستای دستیابی به توانمندی های
علمی بالاتر دنبال کند، بلکه آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص جهت انجام فعالیت های
آموزشی و پژوهشی مؤثر در مراکز آموزشی و پژوهشگاه های مرتبط با علوم هسته ای را نیز
در دستور کار خود دارد. با این هدف، در کنار دروس آموزشی تخصصی ارائه شده برای مقاطع
تحصیلات تکمیلی، دانشجویان در طی انجام پایان نامه ها و رساله های خود گام به
گام زیرنظر استاد راهنما پیش رفته و همراه با لذت انجام پژوهش و دستیابی به نتیجه
کار علمی، با فرایند تحقیق و پژوهش آشنا می شوند.
دروس
تخصصی ارائه شده در گروه فیزیک هسته ای برای مقاطع تحصیلات تکمیلی شامل موارد
زیر است:
-
فیزیک هسته ای پیشرفته
-
مباحث پیشرفته در فیزیک هسته ای
-
محاسبات ترابرد پرتوها (نوترون
و فوتون)
-
آشکارسازهای هسته ای
-
ساختار هسته
-
آزمایشگاه فیزیک هسته ای
-
فیزیک محاسباتی (با تاکید بر
روش مونت کارلو)
-
موضوعات ویژه
-
روش های شبیه سازی عددی